Lemery, Batangas: Historical Data Part II

PART II

PART I | PART II | PART III | PART IV

[p. 3]

After the death of Captain Roberto Lemery, the people of San Geronimo made a request through the local priest that the barrio of San Geronimo be changed to barrio Lemery, in honor of Captain Roberto Lemery, who served the inhabitants of San Geronimo faithfully and well the request was forwarded to the proper authorities, and two years after the approval was received. In 1858, the barrio of San Geronimo became the barrio of Lemery.

Lemery by that time, being the nearest barrio to the municipality of Taal, was annexed to and became a part of, Taal. In 1862, by executive order, Lemery was separated from its mother municipality through the efforts of Candida Valensuela, Manuel Cabrera, Jose Cabrera, Policarpio Mariño and Domingo Agoncillo.

In the year 1904, for economic reasons, it was again an it to Taal by virtue of the executive order issued by the then Governor General.

But in the year 1907, by virtue of the law of 1549 promulgated by the Philippine Civil Commission, this municipality was again reorganized as an independent municipality of Lemery.

Names and Social Status of the Founders

The following persons were responsible for the foundation of this municipality from the very beginning:

As Punta Village –	Faustino Bungkal, Odon Camacho, Cristino Endrinal and Canuto Luna y Vanelsuela.
As Barrio of San Geronimo –	Bruno Manikad, Julian Ilustre, Macario Agoncillo, Quintin Noble, Faustino Matanguihan.
As Barrio of Lemery –	Policarpio Cabrera, Jorge Macabuhay, Enrique Noble, Primitivo Sangalang, Mercedes Villamin, Tomas Aranas and Susano Castro.
As Municipality of Lemery	Candida Cesario Valensuela, Jose Cabrera, Policarpio Mariño, Manuel Cabrera, and Domingo Agoncillo.

Names of Persons who Held Leading Official Positions
in the Community, with the Dates of their Tenure

Official records during the Spanish times pertaining to the gobernadorcillos, capitan municipal, Teniente Absoluto, Jueces de Sementeras and Maestro Municipal are no longer available. They were all destroyed during the Japanese occupation and nobody would seem able to reconstruct them.

The following persons held leading official positions after the Spanish occupation:

Presidentes and Mayors

Perpetuo Joya Admana Ruperto Venturanzana

- -

1907 1908 - [page torn]

[p. 4]

Perfecto Cabrera Jose Baldoza Ramon Cabrera Zacarias Marasigan Ruperto Venturanza Aurelio S. Atienza Ruperto Venturanza Aurelio S. Atienza

- - - - - - - -

1910 - 1912 1913 - 1916 1917 - 1919 1920 - 1922 1923 - 1931 1932 - 1936 1937 - 1940 1941 -

During the Japanese Occupation

Liberation

Leon Sangalang Mariano L. Venturanza

- -

1948 - 1951 1952 -

Data on Historical Sites, Structures, Buildings, Old Ruins, Etc.

No historical sites and structures could be cited for this municipality except the concrete fortification built facing Balayan Bay to protect the people from the attack of the Moro Pirates. The remnants of the said fortification is still standing between Lozada and Mariño streets in this municipality.

Important Facts, Incidents or Events that Took Place During the Spanish Occupation

In 1839, after the priest and his sacristan were kidnapped by the revolutionary men, the military authorities resorted to atrocities and vandalism against the inhabitants. Daily executions occurred mercilessly without considering the innocence of those cruelly punished. In 1840, when the San Geronimo (now Lemery) inhabitants could no longer bear the fang of inhuman punishment imposed by the Spanish military men, twenty selected brave inhabitants made a sneak attack on the Spanish military garrison. It was told that those men were all killed in that historic battle.

During the American Occupation to World War II

During this period, only [a] few and minor incidents occurred. Insurgents surrendered in masses to American authorities because they learned of the human treatment of the new conquerors. Only those that would not recognize the new government were imprisoned and tried in courts. Many were released after the trial.

Although under a colonial administration, the people felt that they were free under the law. Public schools were opened to all classes of people. Unlike during the Spanish regime, when only the rich were able to obtain education because of its high cost, the present regime established schools and offered opportunities for all. Starting from the lower grades, hundreds of children at-

[p. 5]

tended schools. They were given free supplies such as books, paper, pencils, slates and pieces of chalk.

Under the new school system, the people began to realize the effect of education on their everyday lives. After sufficient years of schooling, many of them became teachers, principals and supervisors. Through democratic education, the Americans won the sympathy and cooperation of the people of Lemery. When the Second World War broke out, all the able-bodied men of this town registered themselves to the Army to fight side by side with the Americans against the Japanese invaders.

During and After World War II

During the early part of World War II, most of the families in Lemery evacuated to the nearby barrios and hills. The great number of men joined guerrilla forces. The underground work of the guerrillas became very active during the Japanese Occupation. Many prominent citizens of Lemery, who were suspected as collaborators by the guerrillas, were kidnapped and executed if found guilty. Between the period 1942 and 1945, the occupation forces adopted severe measures against the civilians. Massacres and other atrocities became a common sight. In spite of the cruel application of punishment toward innocent guerrilla suspects, their desire to fight the enemy increased – to extent of liquidating both the Japanese and their Filipino spies.

When the American liberation forces arrived in this town, the Japanese were easily subdued and captured, helped by the guerrillas who paved the way for the liberating forces.

After liberation in 1945, the town of Lemery was greatly devastated. Several hundreds of houses were destroyed and burned because of the Japanese incendiary bombs dropped in retaliation to the American forces’ attacks.

The scarcity of food among the civilians was remedied easily by the PCAU, who distributed freely the prime commodities of the people. After a year, the War Damage Commission made payments for the destroyed properties and houses of the people. Rehabilitation started and the living condition of the people was improved. Many war widows and orphans were given pensions for the lives of their husbands, sons, and other next-of-kin lost in battle.

Destruction of Lives, Properties and Institutions
During Wars, especially in 1896-1900 and 1941-1945

During the war of 1896-1900, not much destruction was recorded. Only minor incidents occurred because of the democratic treatment of the American Forces. But during the war of 1941-1945, many prominent persons of Lemery perished both in the hands of the Japanese and the guerrillas. It was in this war that many homes were destroyed, including the old bridge of Spanish type that connected the municipalities of Taal and Lemery.

[p. 6]

Measures and Accomplishments Toward Rehabilitation
And Reconstruction Following World War II

After World War II, rehabilitation started. Reconstruction of new homes began after the distribution of war damage payments. More houses were built by many families in the poblacion because business thrived with rapid progress and improvements. At present, the number of homes in the poblacion of Lemery has increased by twenty-five per cent in pre-war days.

PART TWO: FOLKWAYS

Traditions, Customs and Practices in Domestic and Social
Life: Birth, Baptism, Courtship, Marriage, Death,
Burial; Visits; Festivals; Punishments; Etc.

Panganganak –

Ang naging paniniwala nila tungkol dito ay kapag ang isang ina ay nagluwal ng isang sanggol na may kakaibang anyo ang ayos, ang ibig sabihin ay may magandang kapalarang darating sa buhay. Nagkaroon din sila ng paniniwala na hindi dapat matuwa o magalit ang isang nagdadalang tao sa ano mang bagay o tao man na may masamang ayos. Ito raw ay pagkakarahilan upang ang magiging anak ay tumulad. Ang mga babaing nagdadalang tao ay pinaaalalahanan na dapat magdasal ng patungkol sa buwan at mga bituin. Sa ganito raw ay magiging maalwan ang panganganak o pagluluwal at ang kalusugan ng ina at sanggol ay natitiyak.

Pag nagluwal na ang isang ina, ang ama ay pupunta sa silong na may dalawang sandata upang ang panganganak ay huwag gambalain ng masasamang kaluluwa. At ang lahat namang mag-anakan sa bahay ay pulos nakaluhod at idinadalangin ang kaligtasan ng nagluluwal. Walang nagdadalang tao na pinapayagang makatigil sa pintuan o hagdanan sapagka’t pag nagkagayon, ang panganganak ay magiging mahirap.

Binyagan –

Ang batang hindi agad mabibinyagan ay hindi ligtas sa anyaya ng mga tigbalang, at masamang malign.

Ang pagpili ng amang binyag o inang binyag ay ibinabatay sa kaugalian at kabantugan ng pagkatao. Naniniwala silang ang kaugalian, pagkatao, at kabantugan ay namamana sa inang binyag o amang binyag. Ang pumipili ng inang binyag o amang binyag sa unang sanggol ay ang ama at ina ng babaing nagluwal.

Ang hilot na nagpaanak ay siyang laging sumasama sa simbahan sa araw ng pagbibinyag. Ang paniniwala nila ay ang sanggol ay laging magiging malusog habang nabubuhay.

Pagdating ng bahay buhat sa simbahan, matapos mabinyagan ang sanggol, ang mga panauhin, lalung-lalo na ang mga bata ay maghahandog ng mga bulaklak sa nag-anak sa binyag. [The rest of the page is torn.]

[p. 7]

hagis ng mga salaping mulay upag pag-agawan ng mga bata pati ng matatanda. Sa ganito ay nakatutuwang panoorin ang kanilang pag-aagawn. Ito ay ginagawa sa paniniwalang ang batang bininyagan ay magiging isang mayaman.

Pangingibig –

Noong unang panahon, ang isang dalaga at binata ay nagkakakasal ng hindi nagliligawan. Ang mga magulang ang siyang gumagawa ng lahat ng pag-aayos sa pag-iisang dibdib ng kanilang mga anak.

Ang ligawan noong unang panahon ay naisasagawa sa pamamagitan ng mga hudyat. Gumagamit sila ng mga pamaypay o di kaya’y mga panyo. Sa pamamagitan ng mga hudyat nito ay nakukuha nila ang ibig sabihin at mga kahulugan ukol sa kanilang dinaramdam ng pag-ibig. Ito ay ginagawa nila nang panahong iyon sapagka’t ang mga magulang lalung-lalo na sa larangan ng pag-ibig ng kanilang mga anak.

Kasal –

Walang kasal na maaaring matutuloy hangga't hindi ang lahat ng mga bigay ay naroroon. maaaring ang mga ito ay mga damit, mga ginto o kaya’y mga alahas. Pagkatapos ng kasal, ang lahat ng kamag-anakan ng dalawang panig ay magtitipun-tipon upang maghandog ng abut-kayang abuloy. Ito ay isang uri ng paligsahan. Ang lahat ng kamag-anakan ang lalaki ay sa babae magbibigay, at ang kamag-anakan naman ng babae ay sa lalaki naman. Pagkatapos ay titingnan sa dalawang panig ang nakakalamang. Pagkaraan noon ay pagsasamahin ang halaga ng natipon upang ipagkaloob sa bagong kasal.

Pagkatapos ng kasal, ang babae ay doon titigil ng apat na araw sa bahay ng lalaki, at ang lalaki naman ay doon sa bahay ng babae nang gayon ding katagal. Pagkaraan noon ay saka pa sila magsasama. Maaaring sila’y doon tumira sa bahay na sadyang laan sa kanila o di kaya’y sa bahay ng mga magulang ng lalaki.

Pagkatapos mairaos ang kasal sa loob ng simbahan ay ang bagong kasal ay parehong nagtutumulin sa paglakad na palabras sa simbahan. Sila ay nag-uunahan sa pintuan sa paniniwalang ang maka-una ay hindi magiging api-apihan.

Pagdating sa bahay, ang mga kamag-anakan ng dalawang panig ay tatayo sa may hagdanan at magbabasag ng palyok at pinggan, sa paniniwalang ang bagong kasal ay magkakaroon ng maraming anak.

Bago magtuloy sa duyo ng tahanan ang bagong kasal ay magsisindi ng kandilang magkabigkis ang dalawa. Ang paniwala nila ay hindi magkakalayo ang dalawa habang nabubuhay.

Kamatayan –

Ang kamatayan ay laging ipinalalagay nilang tanda ng masamang pangitain, nguni’t sa mga tao namang [page torn] Diyos ang kamatayan ay isang bagay na nasa [page torn] ng Diyos, na wala dito sa ibabaw ng lupa na [page torn] kahadlang sa pagkamatay ng isang tao liban [page torn] Diyos na makapangyarihan.

[p. 8]

Kapag ang isang tao ay namatay at kasalukuyang nararatay sa kanyang tahanan, ay walang kamag-anakan o kasambahay na maaaring lumayo sa piling ng naulit na tahanan sapagka’t ang alin man sa kanila ay nanganganib sa kapahamakan.

Sa silong ng bahay na may patay, ay sila’y naglalagay ng liwanag na may sindi sa gabi. Naniniwala silang ang liwanag ng ilawan ay nakahahadlang sa panghihimasok ng mga kaluluwang demonyo o mga multong-lupa.

Ang taong namatay sa pakikipagsukatan ng lakas ay itinuturing nilang isang bayani. Sa paglalamay sa kanyang bangkay, ay doon maririning ang pagsasalaysay ng kanyang mga kaibigan, kapitbahay at mga kamag-anakan ng kanyang mga kagalingan at kabutihang nagawa.

Sa bahay na mayroong nakaburol na patay, ay may makikita kayong isang pinggan o di kaya’y isang maliit na kahon. Ang sino mang dadalaw ay malayang makapaglalagay ng halagang abut-kaya sa kahon o pinggang ito. Ang halagang matitipon dito ay may karagdagang gugugulin sa paglilibing.

Paglilibing –

Ang paglilibing noong unang panahon ay hindi masyadong magugol tulad ngayon. Noong mga nakaraan, ang isang bangkay ay basta’t binabalot ng banig at pagkatapos ay babalutin naman sa mga pinagdatig-datig na patpat saka tatalian ng maayos. Iyana ng uri ng kabaong ng panahong iyon.

Pagkatapos na ang bangkay ay maipanaog ng bahay upang ilibing, ay biglang isasara ang lahat ng durungawan sapagka’t ang paniniwala nila ay pag may dumungaw, na ang bangkay ay nasa lupa na, ay tiyak na may mamamatay agad sa alin man sa nakatira roon.

Sa libingan, bago ihulog sa hukay ang bangkay, ay ang gagawin ay palalakdawan muna sa mga batang kamag-anakan. Ang paniniwala nila ay ang kaluluwa ng namatay ay matatahimik sapagka’t ito’y laging aalalahanin ng mga batang lumakdaw sa bangkay.

Kapag ang isang bangkay ay palabarik, ang kanyang kabaong ay lalagyan ng mga bote ng alak bilang pabaon sa yumao. Ang paniniwala nila ay magiging masaya ang paglalakbay ng kaluluwa ng namatay sapagka’t may dala siyang inuming mainit.

Kung minsan ay isinasama nila ang mahahalagang kagamitan ng namatay tulad ng mga damit, alahas at iba pa. Ang paniniwala nila ay ang mga ito’y gagamitin ng namatay doon sa langit.

Pistahan –

Ang pista ay naging isang matandang kaugaliang pagdiriwang mula pa noong panahong ang mga tao ay yumakap sa pananampalataya sa Relihiyong Katolika. Ang pista ay ginagawa upang parangalan ang isang patron ng nayon o ng bayan. Ipinalalagay nilang ang pagdiriwang ng pista ay isang banal na pangako at banal na gawain upang sila ay maligtas sa lahat ng kasakunaan.

Ang pista ay isang araw na ang lahat ng tao sa bu-

PART I | PART II | PART III | PART IV

Transcribed from “History and Cultural Data for the Poblacion of Lemery” 1953, online at the National Library of the Philippines Digital Collections.